“The way we see things is affected by what we know or what we believe.” While Yetkin Başarır was showing me his works at his apartment, in particular the one titled “Present,” which you’ll be seeing on the occasion of the third slot at 400x118, this line from “Ways of Seeing” by John Berger popped into my mind. I’ll come to that, but first things first, Yetkin is a well-known designer living in Istanbul. Put this info in your pocket, save it for later use. At 400x118, Yetkin shows a projection screen that changes regularly with a date and time written in red, a white headline, and a large word derived from that headline, as well as a voice in deep reverb, randomly choosing and reading a word from the headline. The background is pitch black. Everything we encounter on this screen is live and happening now, whenever that is. Yetkin is an artist who extracts his material from the flux of life. Take his series of photographs titled “Play-2,” which show views from the third of four floors of an apartment building straight down to the backyard with a zoom-equipped camera. In another series of his photographs titled “Through,” the viewer is exposed to views of the underside of cars. Yetkin must have shot them from ground level with a flashlight. With this series of photographs, we are invited to look at the overlooked in both a literal and a metaphorical way. Usually, design uses the compositional arrangement of imagery to convey ideas, feelings, and attitudes beyond what language alone expresses. There’s a certain feeling attached to these strange photographs, which later on will manifest itself in Yetkin’s most recent work, “Present.” The information on “Present” is streamed live, including the latest breaking news headlines of the day for national and world news. Everything on this screen is temporary as well as relevant and current. The voice that uttered the word randomly chosen from the headline made me feel as if I was hearing an airport announcement. This is because Yetkin designed the whole thing as if the voice occurred in space, sending sound waves out in all directions.
The term “panning,” which is derived from “panorama,” comes to mind when I try to finalize this writing. The term suggests an expansive view that exceeds the gaze, forcing the viewer to turn their head in order to take everything in. I think Yetkin’s whole practice as an artist and a designer revolves around this term: panning. In his ways of seeing, or more accurately, his ways of choosing to see things in our day-to-day line of sight, he turns his head on his neck from left to right, but he himself does not move, so to speak. Yetkin doesn’t look for his material elsewhere, nor does he spend a tremendous amount of time on the production of works of art or design; rather, his practice more acutely takes place in the pre-production and conceptual phases. After all, one can turn one’s head from right to left and see things that others overlook or evade seeing.
Follow the news live on 400x118. No cable required. Cancel anytime.
Irem Günaydın
December 2022
“Olayları görme biçimimiz, bildiklerimizden veya inandıklarımızdan etkilenir.” Yetkin Başarır bana, 400x118'de göreceğiniz “Şimdi” adlı eserini gösterirken, John Berger'in “Görme Biçimleri”nden bu satır aklıma geldi. Bu konuya geleceğim ama önce Yetkin’i tanımayanlar İstanbul’da karşınıza çıkacak birçok kurumun görsel kimliğinde ve İstanbul’un kimliği olan harf karakteri “Kent”le her karşılaştıklarında Onu görebilirler. Bu bilgiyi cebinize koyun, daha sonra kullanmak için saklayın.
Yetkin malzemelerini hayatın akışından çıkaran bir sanatçı. Mesela; zoom donanımlı bir kamera ile dört katlı bir apartmanın avlusunda olup biten manzarayı gösteren “Oyun-2” isimli işi ya da “İçinden” isimli bir başka fotoğraf serisinde izleyiciye bir arabanın ya da arabaların altlarını gösteriyor. Yetkin bu arabaların altlarını bize gösterebilmek için eğilip el feneriyle bu fotoğrafları çekmiş olmalı. Bu fotoğraf serileriyle gözardı edilmiş olanlara hem gerçek hem de mecazi bir şekilde bakmaya davet ediliyoruz. Yetkin, dilin tek başına ifade edebileceğinin ötesinde fikirleri, duyguları ve tutumları aktarmak için imgeleri ilişkilendirir. Bu fotoğraflardaki tuhaf his,“Şimdi”de de kendini gösterecektir. Yetkin bu jeneratif video ile, dünyanın son dakika haber başlıkları da dahil olmak üzere “Şimdi”yi görünür kılar. Bu ekrandaki her şey geçici olduğu kadar bu güne aittir ve günceldir. Projeksiyon ekranında kırmızı renkte yazılmış ve ekran her değiştiğinde değişen tarih ve saat ile birlikte beyaz bir başlık ve bu başlıktan türetilen kocaman bir kelimenin yanı sıra beyaz başlığı oluşturan kelimelerden birini rastgele seçip okuyan, yankılı bir ses duyulur. Ekranın arka planı zifiri karanlıktır. Bu ekranda karşılaştığımız her şey canlı yayındır ve tam da şu anda olmaktadır. Başlıktan rastgele seçilen kelimeyi söyleyen ses, bana sanki bir havaalanı anonsu duyuyormuşum gibi hissettirdi. Bunun nedeni, Yetkin'in her şeyi sanki ses boşlukta meydana gelmiş ve ses dalgalarını her yöne göndermiş gibi tasarlamasıdır.
Bu yazıyı sonlandırırken “panaromadan” türetilen “pan” terimi aklıma geliyor. Kameranın sağdan sola yada soldan sağa yaptığı çevirinme hareketine pan hareketi denir. Bu kamera hareketinde kamera bir tripod üstünde sabittir. Kamera sabitken kamerayı sağa yada sola çevirirseniz pan hareketi yapmış olursunuz. Bence Yetkin'in bir sanatçı ve tasarımcı olarak tüm pratiği bu terim etrafında dönüyor. Görme biçimlerinde, daha doğrusu, günlük görüş hattımızdaki şeylerden hangisini göstereceğini seçerken, başını boynunun üzerinde soldan sağa çevirir, ama kendisi hareket etmez. Yetkinin pratiği daha çok prodüksiyon öncesi aşamada, kavramsal olarak gerçekleşir. Ne de olsa insan başını sağdan sola çevirerek başkalarının gözden kaçırdığı veya görmekten kaçındığı şeyleri görebilir.
400x118'de canlı olarak haberleri takip edin. Kablo gerekmez. İstediğiniz zaman iptal edin.
Irem Günaydın
Aralık 2022
